Laatste dagen in Macha, op naar Livingstone!!

Nou luitjes, ik vertelde jullie dat ik waarschijnlijk op de Maternity Ward zou lopen zaterdag en dat ik hoopte een bevalling te zien, ik kan jullie zeggen; dat is gelukt. De afdeling lag echt bomvol, er was een heleboel te doen. Iris en ik liepen mee met Dr. David, een ontzettend aardige Zambiaanse arts die je heel veel uitlegt en waarbij je heel actief mee doet met de ronde. Hij liet ons onder andere zwangerschapsduur berekenen en bij vrouwen die voldragen waren liet hij ons voelen hoever het hoofdje van de baby al is ingedaald. Er lagen heel veel vrouwen die wat lichte zwangerschapsklachten hadden en veel vrouwen die we onderzochten waren zojuist begonnen met het eerste stadium van de bevalling. In de labour room lagen 2 vrouwen die deze ochtend waarschijnlijk nog wel zouden gaan bevallen, dus ik was heel benieuwd! Ook lag er een vrouw die net was bevallen van een zoontje, maar die ontzettend aan het bloeden was. Dit ging Dr. David even oplossen, was best wel heftig om te zien op de vroege morgen. Op een gegeven moment voegde Wieteke zich ook bij ons, omdat haar ronde op de Male Ward heel vroeg al was afgelopen en maternity vanzelfsprekend toch wel de favoriete afdeling is onder ons. Ook Annet kwam erbij, maar zij is gelijk weer een tijd weggeweest omdat zij met een patiënte naar de echo ging en al die tijd bij haar is gebleven. Dr. David stuurde Iris, Wiet en mij op een gegeven moment naar de labour room omdat hij dacht dat de ene patiënt bijna zou gaan bevallen. Hij ging zelf nog even verder z’n ronde afmaken, toen de enige zuster die op de afdeling rondloopt tegen ons zei dat wij de vrouw maar in de gaten moesten houden en dat we ff moesten roepen als we een hoofdje zagen. Vervolgens liep ze gewoon weg en stonden wij daar aan het bed van een meisje van 17 dat lag te kreunen bij elke wee. Elke 2 minuten kwam er weer een heftige wee, waarna wij even haar benen spreidden om te kijken of we als iets konden ontdekken dat op een hoofdje leek. Uiteindelijk kwam de zuster toch maar even kijken en ze ontdekte dat de vrouw nog helemaal niet zo ver was in de bevalling als zij en Dr. David in eerste instantie dachten. Ze had nog maar 5 cm ontsluiting en haar vliezen waren nog niet eens gebroken. Ze was al wel aan het persen, het was haar eerste bevalling en ze luisterde niet zo goed naar de adviezen van de zuster om niet te persen. Aangezien we verder nog niks konden doen, zijn we verder gegaan met de ronde. We kwamen bij het meisje van 15 jaar dat ongeveer 2 weken al was bevallen via een keizersnede maar waarvan de wond zwaar was geïnfecteerd. Ze lag er nog steeds met een open wond op de buik, het was weer gaan ontsteken dus moest worden schoongemaakt. Eigenlijk moest ze voor een grondige reiniging naar de OK, maar omdat ze bloedarmoede heeft en pas gisteren een bloedtransfusie heeft gehad, moesten ze daar nog even mee wachten. Iris heeft Dr. David geassisteerd bij het schoonmaken van de wond, het meisje leed helse pijnen, terwijl Wieteke en ik met haar superlieve zoontje bezig zijn geweest. Echt een heerlijk kindje is dat, we hebben hem flesje gegeven en schattige foto’s gemaakt.
Toen we daarna terug kwamen in de labour room, waren de vliezen van het meisje gebroken en had ze wel de benodigde 10 cm ontsluiting dus kon de bevalling beginnen. Het meisje perste niet zoals zou moeten, het schoot totaal niet op en ze moest ook ingeknipt worden. Het werd uiteindelijk echt een helse bevalling en ik kan je zeggen dat deze voor mij eerste ervaring met bevallen mijn beeld over de schoonheid van het baren enigszins heeft veranderd. De arts dacht lidocaïne (verdovend middel) in te spuiten voor hij in ging knippen, maar toen de zuster vervolgens haar spuit met dextrose (suiker, wat ze geven als de patiënt niet goed perst) kwijt was, bleek dat hij dat had ingespoten en de vrouw dus helemaal niet had verdoofd voor het knippen. Ik heb toen snel wel een spuit met lidocaïne klaargemaakt die alsnog aan de vrouw is gegeven. Na het inknippen ging het nog steeds niet goed, het duurde veel te lang voordat de baby eruit kwam. Toen het uiteindelijk wel lukte, zagen we allemaal (de rest van onze groep die in het ziekenhuis waren hadden zich ondertussen ook bij ons gevoegd) dat het kindje blauw was. Ze begon niet te huilen en gaf geen enkel teken van leven.. Ik hield m’n hart vast.. Het duurde zo ontzettend lang, minuten kropen voorbij.. Het neusje en de mond van het meisje werden zo goed mogelijk leeggezogen, we hebben haar ondersteboven gehouden en op haar rugje geklopt en Dr. David is gaan beademen. Je zag dat ze probeerde te ademen, maar het lukte niet.. Ik was zo bang dat ze het niet zou redden, maar wonder boven wonder is het gelukt. We hebben zuurstofslangetje in haar neusje gestopt en ze begon te ademen, ze kreeg een betere huidskleur en ik zag dat ook haar lipjes en tong mooi roze werden. Ze huilde alleen niet, dat baarde me nog wel zorgen, hoelang had ze zonder zuurstof gezeten? Ik luisterde met m’n stethoscoop en hoorde enorme reutels in haar longetjes, ze had heel veel vocht binnengekregen en haar hartje ging tekeer. Maar ze werd steeds wat levendiger, ze begon te beginnen en af en toe kwam er zelfs een soort huiltje uit, gelukkig.. Omdat Iris en ik zo bezig waren met het pasgeboren wondertje, hebben wij helemaal gemist dat de zuster en de arts vervolgens verder zijn gegaan met de nageboorte van de placenta. Het kindje werd eigenlijk gewoon vergeten, maar Iris en ik zijn er constant bijgebleven om haar in de gaten te houden. Het slangetje schoot telkens los uit haar neusje dus wij waren de hele tijd bezig om dat terug te stoppen en om haar te stimuleren om te huilen. Ik heb haar op een gegeven moment in m’n armen gepakt, heb dat lekker op foto staan.
Ondertussen ging het bij mevrouw 2, een meisje van 19 die ook van haar eerste kindje ging bevallen, steeds sneller. Ik bleef echter bij mama 1 en haar baby, Dr. David was bezig met het hechten en ik keek daar mee en hield de kleine in de gaten.
Toen Dr. David klaar was met hechten en het met het baby’tje wat beter ging, hebben we ons gericht op het meisje van 19, haar bevalling was nu ook echt begonnen. Helaas ging het ook deze keer weer niet goed, nog een gecompliceerde bevalling.. Ze moest ook ingeknipt worden en uiteindelijk moest de vacuümpomp, die hier uit de oertijd lijkt te stammen, erbij gehaald worden. Het duurde maar en duurde maar, de moeder deed ontzettend haar best en iedereen stond haar te stimuleren om nog harder te persen, Wieteke moest pompen en Dr. David ging met al z’n gewicht aan de vacuümpomp hangen. Uiteindelijk lukte het en kwam het baby’tje eruit met een natuurlijk enorm vervormd hoofdje. Wonder boven wonder begon hij, ja dit was een jongetje, wel meteen te huilen dus we waren ontzettend opgelucht. We zagen ook gelijk dat het een grote baby was, hij woog 3,7 kg, dat is wel even wat anders dan alle prematuurtjes die je hier ziet. Ik vertelde laatst dat ik hier het kleinste wezentje ooit heb gezien van 950 gram, maar dit klopt niet meer.. Er lag namelijk vandaag op de afdeling een jongetje dat geboren is met 24 weken en slechts 600 gram woog. 600 gram.. dat geloof je toch niet? Ongelooflijk, het kindje heeft geen schijn van kans, maar leeft al 3 dagen. Hij zou zo in m’n hand kunnen liggen, ik heb er geen woorden voor..
Toen de tweede vrouw was bevallen, was het al half 1 en zijn we naar huis gegaan want het was tijd voor lunch en we hadden nog gave plannen voor de middag.
We zijn na het eten rond half 3 met z’n allen op pad gegaan, we hebben een grote weekendtas met schoolspullen meegenomen die Nicole van haar moeder had gekregen. Hiermee zijn we naar de basisschool hier gegaan, het was zaterdag dus de school was natuurlijk dicht, maar we wisten dat het Amerikaanse stel dat de school runt hier ook woont. Ze waren hartstikke blij met de spulletjes, dus we hadden weer een goede daad verricht. We hebben onze reis vervolgd naar het vliegveld dat vlak achter de school ligt. We hadden hier een afspraak met de Canadese piloot Guillermo, die ons een korte rondvlucht zou gaan bezorgen voor slechts 8 euro per persoon. Toen we net op het vliegveldje aankwamen, begon het keihard te regenen. Dit was de eerste regen die we zagen sinds we hier zijn en het was erg bijzonder om het met bakken uit de lucht te zien komen. Ook begon het te onweren waardoor het vliegen nog spannender werd. We moesten in 3 groepen van 4 de lucht in. Ik zat in het tweede vliegtuig met Wiet, Iris en Lucas. Ik heb een filmpje gemaakt van opstijgen tot aan de landing, je ziet niet zoveel maar je hoort vooral Wiet en mij schreeuwen. We waren helemaal door het dolle heen toen de piloot ineens ging stunten, dat was zo gaaf! We gingen verticaal omhoog en weer naar beneden, we waren gewichtloos en m’n camera zweefde door de cabine, wauw! Ik vloog omhoog uit m’n stoel en gilde het uit van geluk en blijdschap, het gaf zo’n heerlijk gevoel! Was echt een super-ervaring, ook al waren het maar een paar minuten. Het was zeker de moeite waard en ik zal het nooit vergeten.
Toen we allemaal gevlogen hadden en we weer terug naar de dorm gingen lopen voor het avondeten, was het weer droog, het zag er wel even anders uit nu het niet meer zo droog was. Wel was het in de verte nog aan het onweren en we zagen hele mooie lichtflitsen.
Ik dacht dat het flink geregend had, maar na het avondeten brak de hel pas echt los. Het was echt een tropische storm, zoiets zie je niet in Nederland. Stortregen, binnen no time stroomde het van de daken af en het onweer ging tekeer zoals ik nooit eerder heb meegemaakt. De bliksemschichten verlichtten de hele hemel en de donderslagen waren oorverdovend. Het koelde ook heel erg snel af, we stonden op een gegeven moment allemaal te rillen buiten onder het afdak. Leonore en Stieneke waren echter wel zo gek om in hun bikini’s in de regen te gaan staan dansen, haha, echt supergrappig.
Toen we gingen slapen regende het nog steeds en het is tijdens een groot deel van de nacht door blijven gaan. Helaas sliepen we niet lekker, omdat Leo een enorme kriebelhoest heeft waar ze vooral last van heeft als ze ligt en waarmee ze ons ook grote delen van de nacht wakker houdt.
Zondag was de eerste dag dat er voor ons echt helemaal niks op het programma stond, heerlijk! We besloten massaal het ontbijt over te slaan en lekker uit te slapen. Omdat je hier elke dag om half 7 wakker bent, valt uitslapen niet mee. Hierbij komt ook nog dat je vanaf 9 uur langzaam je bed uitdrijft van de hitte, dus om half 10 hield ik het voor gezien en ben ik opgestaan. We hebben lekker rustig aan gedaan, we zijn met een aantal naar een winkeltje gelopen hier een kwartier vandaan en hebben daar wat brood, drinken en koekjes gekocht. Helaas hebben we dit winkeltje pas vorige week ontdekt, dus we hebben er niet optimaal gebruik van kunnen maken. Na de tocht zijn we The Notebook gaan kijken en daarna zijn we met alle meiden pannenkoeken gaan bakken. De mannen gingen lunchen in de eetzaal, maar wij hadden ons daar niet voor ingeschreven omdat we nog heel veel pakken pannenkoeken over hadden. We hebben heerlijk zitten smullen met z’n achten en daarna zijn Wiet, Leo en ik aan onze presentatie gaan werken. ’s Avonds na het eten waren we uitgenodigd voor een game-night bij Guillermo en z’n vrouw, maar ik had niet zo’n zin om mee te gaan dus ik ben lekker thuis gebleven met Wiet, Iris, Lucas en Justin. We hebben er een rustig avondje van gemaakt en Wiet en ik zijn redelijk op tijd naar bed gegaan, omdat we nogal moe waren van het slechte slapen.
Maandagochtend heb ik het ontbijt overgeslagen en heb ik lekker tot 8 uur in bed gelegen. Vervolgens ben ik opgestaan, want om 9 uur zou ik met Stieneke, Iris en Frank op fieldtrip gaan. Door miscommunicatie en slechte planning ging dit echter niet door, maar we konden wel mee op een andere fieldtrip om 11 uur. Toen ben ik met Stien en Iris naar de markt gegaan om chitenga’s te kopen, wat appeltjes en broodjes. We zijn ook naar het ziekenhuis gegaan omdat we daar niet meer zouden komen en we wilden graag nog even afscheid nemen van wat mensen. We zijn eerst langs maternity gegaan, omdat we wilden weten hoe het met de kindjes ging waarvan we zaterdag de bevalling hebben meegemaakt. Gelukkig ging het met allebei deze kleintjes goed, maar waar ik bang voor was, werd werkelijkheid.. Het minuscule ventje van 600 gram is overleden.. Hij maakte geen schijn van kans, dat wist ik wel, maar toch hoopte ik stiekem op een wonder.. Wiet en ik hebben hier later die dag nog even goed over gepraat, want de dood van dit kleintje viel ons allebei erg zwaar..
We hebben verder afscheid genomen van Dr. John, Dr. David, van lieve Choolwe en de meisjes met de brandwonden. Ik ben bij alle kids op de kinderafdeling nog even langsgegaan en heb iedereen gedag gezegd. Toch wel jammer hoor, om hier straks weer weg te gaan..
Vervolgens hebben we in de dorm even wat gegeten en zijn we alsnog op weg gegaan. We gingen mee met een team van 4 mannen van het malaria-instituut. We gingen lekker de rimboe in, met de jeep door de wildernis naar 2 hele kleine dorpjes waar we een aantal mensen gingen testen op malaria. Er wordt een vingerprik gedaan voor een sneltest, een test met dikke druppel en dunne druppel bloed, het Hb werd gemeten en de temperatuur werd opgenomen. Het was leuk om te zien hoe het in z’n werk ging, maar we hebben maar een paar mensen getest en zijn toen weer teruggegaan. Chadrick (één van de mannen van het instituut) heeft ons netjes voor de deur van onze dorm afgezet. We waren daar rond kwart over 2 en om half 3 zou college weer beginnen, maar wij hadden nog niets gegeten en stikte ondertussen van de honger. Ik ben met Stien eerst op het gemakje een soepje gaan maken en broodjes gaan smeren. We zouden later naar college gaan, maar we zaten zo lekker op de bank dat we besloten samen een filmpje te kijken en college over te slaan.
Voor het eten hebben we nog even aan de opdracht gewerkt. Het eten was erg gezellig, vooral toen het op een gegeven moment een vieze boel werd. Iemand had z’n cakeje niet opgegeten, waarna ik die in de mayonaise doopte, er pinda’s in plakte, Justin er Piripiripoeder over strooide en weer iemand anders er hot chili saus op spoot. Ik werd uitgedaagd om een hapje te nemen, dus ik bracht dat vieze ding naar m’n mond, uiteraard niet met de bedoeling er echt een hap van te nemen. Inge zag dit als een uitgesproken kans en ze duwde het cakeje vol in m’n neus, waardoor ik helemaal onder zat. Ik rende naar de wasbak om m’n gezicht te wassen terwijl de rest Inge aanspoorde om zich heel erg snel uit de voeten te maken. Dit deed ze, maar mijn wraak was zoet…
Ik had een hele hoop spaghetti meegenomen uit de eetzaal en deze als verrassing in haar klamboe gehangen toen zij zich nog voor mij aan het verstoppen was in de badkamer. Toen ze me zag begon ze te gillen en vluchtte ze de wc in. Ik heb haar even laten zitten en toen ze een tijdje later tevoorschijn durfde te komen, heb ik haar alsnog aangevallen. Ze ging gelijk naar de grond en dat was voor mij de kans om haar aan haar armen over haar rug het hele huis door te slepen. Leonore is het gaan filmen en iedereen ging stuk van het lachen terwijl ik Inge de badkamer insleurde en haar eigenlijk met kleding en al onder de douche wilde zetten. Toen ze smeekte om genade en riep dat haar telefoon nog in haar zak zat, ben ik gestopt, ik dwong haar om sorry te zeggen en daarna hebben we vrede gesloten. Wat Inge niet wist, was dat de spaghetti nog altijd in haar klamboe hing te bungelen..
Toen ik later die avond onder de douche stond, hoorde ik ineens iemand binnenstormen. Ik keek langs het douchegordijn en zag Inge daar staan met een grote grijns op haar gezicht en een flinke dot spaghetti in haar hand. Ik kon gelukkig nog net op tijd achter het douchegordijn wegduiken, want binnen een seconde zaten de spaghetti slierten op de muur geplakt. De grootste hoeveelheid was in de douche op de grond terecht gekomen.. Na een heleboel gelach hebben we de spaghetti netjes opgeruimd en is Inge gaan slapen zonder spaghetti boven haar hoofd.
Vanmorgen ben ik weer op fieldtrip gegaan, dit keer met Wieteke, Inge en Lucas. Op het rooster stond dat we om 8 uur zouden vertrekken, dus wij waren om kwart voor 8 al op het vertrekpunt. Helaas duurde het allemaal langer en zijn we uiteindelijk om kwart voor 9 vertrokken. We zaten met in totaal 13 personen in de auto, lekker knus op elkaar, hobbel hobbel over alle zandweggetjes met 80 km per uur. Na een hele lange rit en veel tussenstoppen kwamen we bij een basisschool midden in de rimboe, dit was waar Wieteke en ik eruit moesten. Lucas en Inge gingen verder naar een Rural Health Post, wij gingen met een team voorlichting geven op de school. De boodschap dat we zouden komen was niet doorgekomen, dus er was niet op ons gerekend en we kwamen volkomen onverwacht. Gelukkig kon er snel wat geregeld worden, en alle kids van grade 5 t/m 9 verzamelden zich buiten onder een grote boom. Het onderwerp van de voorlichting vandaag was kindermisbruik, hiv/aids en SOA’s. Eerst moesten Wieteke en ik onszelf uiteraard weer voorstellen, wat tot veel gelach van de kids leidde. Daarna werd er een toneelstuk gespeeld door het team, waarin de problemen op een speelse manier werden geïntroduceerd. Helaas was alles in Tonga, ook de hierop volgende voorlichting, dus we begrepen er helaas weinig van. Wel was het leuk om te zien hoe het allemaal gedaan werd. Ik heb trouwens hier ook het mooiste kind gevonden dat ik ooit heb gezien, een jongetje van een jaar of 10, ik heb foto’s van hem gemaakt dus ik zal hem zeker showen als ik terug ben! Hij had door dat wij hem ontzettend leuk vonden, want hij zat steeds naar ons te lachen. Na de voorlichting hebben we onze kans gegrepen en zijn Wiet en ik allebei met hem en wat vriendjes nog op de foto gegaan.
Ook maakte we nog iets onvoorstelbaars mee. Na de voorlichting kwam Yvonne, 1 van de vrouwen van het team, naar ons toe met de boodschap dat een aantal kindjes graag onze hand wilde schudden. Voor de kids hier zijn blanken heel erg bijzonder en toen wij zeiden dat we dat natuurlijk wilde doen, gebeurde er iets heel bijzonders. We werden samen neergezet en toen Yvonne iets tegen de kinderen zei, stonden ze binnen 2 seconden de duwen en te wringen om ons een handje te geven. Echt zo apart, het voelde net of ik één of andere superster was, ze wilden zo ontzettend graag een handje van ons dat het bijna een gevecht werd. We dachten dat het om een paar kinderen ging, maar we hebben uiteindelijk zeker 60 kids de handen geschud, ook weer zo’n momentje dat ik nooit meer zal vergeten..
Na de lange reis terug, hebben we snel wat geluncht en daarna zijn we naar het laatste college gegaan. Ook hebben we bij Marjorie onze rekening van al het eten betaald, ik ben bij deze $318,- lichter. En dan moet je nagaan dat het ergste nog komt, de komende 5 dagen in Livingstone en Botswana gaan ons ruim 500 euro kosten. Maar dat is waarschijnlijk zeeeeeeker wel de moeite waard. Ik kan niet wachten, morgen is het eindelijk zo ver, dan gaan we weer lekker verder. Ik heb hier een toptijd gehad, maar ik merk wel dat tijd wordt om door te gaan. Het is wel jammer dat we van iedereen hier afscheid hebben moeten nemen. Ik zag toen straks nog mijn lieve kleine vriendinnetje Sarah, het dochtertje van één van de housekeepers hier, ze kwam me kroelen en toen ik zei dat we morgenochtend weggaan pakte ze me helemaal vast en zei ze dat ze me ging missen. Echt heel ontroerend.. Ook vind ik het heel jammer dat ik niet meer in het ziekenhuis kom hier, ik ga de kids missen en ook Dr. John en Dr. David, de twee leukste artsen hier.
Morgenochtend om 7 uur gaan we nog met z’n allen ontbijten, daarna ga ik snel douchen en m’n laatste spullen inpakken. En dan om half 9 is het tijd voor onze presentaties, bah, geen zin in!! Maar het moet gebeuren helaas.. En goede vooruitzichten, want om half 11 komt Danny ons ophalen en gaan we op weg naar Livingstone, een rit die waarschijnlijk zeker 4 uur gaat duren. Maar doordat we wat verschoven hebben, zijn we nu wel op tijd voor de Booze Cruise, om half 4 gaan we richting de boot in Livingstone, onbeperkt bier, wijn, fris en een bbq aan boord, gaat dus een hele mooie zonsondergang worden voor ons!
Lieve mensen, mijn internet hier is op, deze blog mag ik gelukkig via het internet van Leonore nog even plaatsen. Maar vanaf nu is het voorlopig even stil denk ik, want ik kan in Livingstone en Botswana waarschijnlijk niet op internet..
Ik mis jullie allemaal, ik denk aan jullie! En jullie horen snel weer van mij!
Hele dikke kussen en veel liefs vanuit de Rimboeeee!